Böğürtlen her derde deva!

Böğürtlen, dünyanın özellikle kuzey yarımkürenin ılıman kuşağında ve tropikal bölgelerin yüksek kesimlerinde doğal yayılma alanı bulan bir meyve türüdür. Böğürtlenin yabani formları ülkemizde uzun yıllardan beri bilinmekte ve halk tarafından doğadan toplanarak tüketilmektedir.

Antioksidan bakımından en zengin meyvelerden biri olan böğürtlenin vücudun çeşitli yerlerinde meydana gelen şişliklere, ağrılara, yüksek tansiyona, kan şekerini ve insülin seviyelerini düzenlemeye, göğüs ve solunum yolu hastalıklarına iyi gelmektedir. Beyin iltihabını azaltmaya ve hafızayı güçlendirmeye, beyin fonksiyonlarına destek olmaya, kalp hastalıkları riskini azaltmaya ve kalp sağlığını korumaya, içeriğinde bulunan lifler yardımıyla sindirimi kolaylaştırmaya, bağışıklık sistemini güçlendirmeye ve hastalıklara karşı vücut direncini artırmaya, magnezyum ve kalsiyum bakımından zengin olmasına bağlı olarak kemik gelişimine destek olmaya yardımcı olur. Yüksek oranda C vitamini içeren Böğürtlen, cilt sağlığına faydalı olmakta, sakinleştirici ve sinirleri yatıştırıcı özelliği bulunmaktadır.

Böğürtlen yaralara sürülürse yaranın iyileşmesini hızlandırır. Kabızlığa iyi gelir, insanları tok tuttuğu için diyet listesinde yer alır. Böğürtlenin yaprakları kaynatılıp içilirse diş ve diş etlerine, kökleri kaynatılıp içilirse de böbreklerdeki taşların düşmesine yardımcı olur.

Böğürtlende "ellagic asit" bulunmaktadır. Yapılan araştırmalar bu asidin kanser ve tümör hücrelerinin büyümesini engellediğini ortaya koymaktadır. "Laboratuvar ortamlarında yapılan çalışmalarda, kanserin başlangıcını ellagic asidin engellediği görülmüştür.

Organik asitler, mineraller ve vitaminler yönünden zengin olan böğürtlen taze olarak, kurutularak ve dondurularak tüketilebileceği gibi, reçel, marmelat, meyve suyu, pasta ve şekerleme ile dondurma sektöründe işlenerek de kullanım alanı bulmaktadır. Buna rağmen, ülkemizde yaygın ve yeterince tüketilmediği görülmektedir. Tüketiminin artması, üretimin de yaygınlaşmasına yol açacaktır. Türkiye’de yıllık böğürtlen üretimi 2714 ton, en fazla üreten il Bursa’dır. Bu miktar ülkemiz için yeterli olmayıp, uygun alanlarda böğürtlen yetiştiriciliği geliştirilmelidir. Üreticiler pazar sıkıntısı yaşamamaktadır. Diğer yandan, pek çok insanımız böğürtlenin "bir şifa kaynağı" olduğunu bilmemektedir.

Prof. Dr. Turan Karadeniz

Pamukkale Üniversitesi (PAU) Ziraat Fakültesi Dekanı