Trump'ın yardımları kesme tehdidi işe yaramadı

WASHINGTON – GÜLBİN YILDIRIM (AA) - ABD’den en çok insani yardım alan ülkeler, Başkan Donald Trump’ın yardımları kesme tehditlerine rağmen Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nda yapılan oylamada Kudüs tasarısına destek verdi.

Trump’ın Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanıma kararını geri çekmesini öngören "İsrail’in İşgal Altındaki Doğu Kudüs ve Filistin Topraklarındaki Faaliyetleri" başlıklı tasarının, BM Genel Kurulu’nda ABD’nin tehditlerine rağmen 9’a karşı 128 oyla kabul edilmesi tüm dünyada büyük yankı uyandırdı.

Türkiye’nin öncülüğünde hazırlanan tasarıda, Kudüs şehrinin statüsünü ve demografisini değiştirmeye yönelik herhangi bir adımın geçersiz olduğu belirtilirken, ABD’nin söz konusu kararının BM Güvenlik Konseyi kuralları uyarınca feshedilmesi çağrısında bulunulmuştu.

"Dünyanın ABD’nin Kudüs kararına karşı birleştiği" şeklinde değerlendirilen oylama sonucu, ABD Başkanı Trump’ın aleyhte oy kullananlara yönelik tehditlerinin işe yaramadığını da ortaya koydu.

AA muhabirinin, ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) sitesinden derlediği verilere göre, ABD'nin geçen sene itibariyle en fazla yardım ettiği 10 ülkeden 9’u tasarıyı desteklerken, sadece bir ülke çekimser kaldı.

ABD Dışişleri, Tarım ve Ticaret bakanlıkları tarafından yapılan yardımları da kapsayan USAID verileriyle hazırlanan en fazla yardım alan ülkeler listesinde 5,28 milyar dolarla Irak birinci sırada yer alıyor. Irak’ı 5,06 milyar dolarla Afganistan takip ediyor.

Kudüs tasarısını, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne ilk getiren Mısır'ın, ABD’den 1,23 milyar dolar yardım aldığı görülüyor.

Mısır’ı 1,21 milyar dolarla Ürdün, 1,14 milyar dolarla Kenya ve 1,11 milyar dolarla Etiyopya izliyor. Listenin daha sonraki sıralarında 778 milyon dolarla Pakistan, 718 milyon dolarla Nijerya, 708 milyon dolarla Güney Sudan ve 629 milyon dolarla Tanzanya bulunuyor.

ABD’nin en fazla insani yardımda bulunduğu bu ülkelerden çekimser kalan Güney Sudan haricinde hepsinin Trump’ın tehditlerine rağmen “evet” oyunu vermesi oylamanın dikkat çeken sonuçlarından biri oldu. ​

ABD Başkanı Trump, 6 Aralık'ta Beyaz Saray'da düzenlediği basın toplantısında, Kudüs'ü "İsrail'in başkenti" olarak tanıdığını ve ABD Büyükelçiliği'nin Kudüs'e taşınması talimatı verdiğini açıklamıştı.

Uluslararası toplumun tepkisini çeken Trump yönetiminin, söz konusu kararı, bölgenin kaosa sürükleneceği ve İsrail-Arap ihtilafının daha da çözümsüz hale getireceği eleştirilerine neden olmuştu. Bu endişelerle, 18 Aralık'ta ABD'nin Kudüs kararını geçersiz kılma yaklaşımıyla Mısır'ın BM Güvenlik Konseyi'nde gündeme getirdiği tasarı, ABD'nin vetosuna karşın diğer 14 üyenin tamamının desteğini almıştı.

Trump, bu gelişmenin ardından, BM Genel Kurulu'nda bugün görüşülen Kudüs tasarısına destek verecek ülkelere "maddi yardımları kesmekle" gözdağı vermişti. Trump, "Yüzlerce milyon hatta milyarlarca dolar alıp sonra bize karşı oy kullanıyorlar. Peki, bu oyları takip edeceğiz. Bırakalım aleyhimize oy kullansınlar, biz de epey (para) tasarruf etmiş oluruz. Umrumuzda değil." açıklamasını yapmıştı.

ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Nikki Haley de Trump'tan bir gün önce BM'de görev yapan diplomatlara e-posta göndererek "karara karşı oy kullanmamaları" konusunda diplomatları "üstü kapalı tehdit" etmiş, "Aleyhte oy kullananların isimlerini alacağız." demişti.