Milyonlarca canlının genom haritası çıkarılacak

ANKARA (AA) - Bilim insanları, tek hücreli amiplerden tüf ve mantarlara, bitkilerden hayvanlara kadar yeryüzündeki canlı türlerinin neredeyse tamamını kapsayan karmaşık hücreli canlıların DNA haritasını çıkarmak üzere uluslararası bilimsel bir çalışma başlattıklarını duyurdu.

ABD Ulusal Bilimler Akademisi yayını "Proceedings of the National Academy of Sciences" dergisinde duyurulan projenin, ABD, Avrupa Birliği, Çin, Brezilya, Kanada ve bazı Afrika ülkelerinden bilim insanları ve kurumların katkısıyla yürütüleceği belirtildi.

Dünya BiyoGenom Projesi adı verilen çalışma, "ökaryot" adı verilen, hücreleri zarla kaplı bir çekirdek ve organellerden oluşan canlı türlerinin genetik kataloğunu çıkarmayı hedefliyor.

Çalışma kapsamında bilinen 1,5 milyon ökaryot hücreli canlı türünün DNA haritası çıkarılacak. Bugüne dek bu canlı türlerinin ancak binde 2'sinin DNA haritası ortaya konmuştu.

Proje ile çoğu tek hücreli organizma halindeki 10 ila 15 milyon yeni canlı türünün de keşfedileceği tahmin ediliyor.

Araştırmacılar 10 yıl sürecek çalışma sonunda ortaya çıkacak veri tabanının 200 petabayttan (200 milyar bayt) büyük bir dijital kütüphane oluşturacağının altını çizdi.

Böylesine geniş bir veri tabanının, yeryüzündeki canlı yaşamına dair sağlayacağı yeni bilgiler yanında tarımdan, ilaç sanayisine, çevre korumadan biyo teknolojilere kadar farklı alanlarda çığır açıcı yeniliklere öncülük etmesi bekleniyor.

Projenin faydaları, 1990-2003 yılları arasında insan DNA'sının haritasını çıkarmak üzere yürütülen İnsan Genom Projesi ile kıyaslanıyor.

Battelle Memorial Enstitüsünün yayımladığı rapora göre, 3,8 milyon dolara mal olan söz konusu proje, yıllar içinde 796 milyar doları bulan bir ekonomik etki yaratmıştı. Dünya BiyoGenom Projesi'nin de maliyetinin çok ötesinde bir ekonomik fayda sağlayacağı öngörülüyor.

Muhabir: Emre Aytekin