AA'nın şehit genel müdürü: Şerif Arzık

ANKARA (AA) - Özerk statüye kavuştuktan sonra göreve gelen 26 genel müdür ile haber serüvenini sürdüren Anadolu Ajansının 7. genel müdürü Şerif Arzık, 1959'da eski başbakanlardan Adnan Menderes'in başkanlığındaki Türk heyetini taşıyan Türk Hava Yolları uçağının Londra yakınlarında düştüğü uçak kazasında şehit olarak Ajans tarihine geçti.

Menderes ve beraberindeki heyet, 17 Şubat 1959 tarihinde Londra'da yapılacak Kıbrıs görüşmelerine katılmak için Ankara Esenboğa Havalimanı'ndan yola çıktı. Viscount tipi dört motorlu "Sev" isimli uçak, önce yakıt ikmali için İtalya'nın başkenti Roma'da mola verdi, daha sonra ise Londra'daki Heathrow havaalanına hareket etti. Ancak yoğun sis nedeniyle uçağın Heathrow havaalanına inişine izin verilmedi.

Uçağın önce Paris'e indirilmesi planlandı, ardından ise Londra'nın 40 kilometre güneyindeki Gatwick havaalanına yönlendirildi. Ancak "Sev" uçağı yine yoğun sisin etkili olduğu Gatwick havaalanına yaklaşık 5 kilometre kala Surrey bölgesindeki Newdigate köyü yakınlarında ormanlık bir alana düştü.

Ağaçlara çarpan uçağın iki kanadı koptu ve ters döndü. Uçakta bulunan 8 mürettebattan 5'i, 16 yolcudan ise 9'u hayatını kaybetti. Başbakan Adnan Menderes kazadan hafif yaralanarak kurtuldu ancak aralarında dönemin Anadolu Ajansı Genel Müdürü Şefik Arzık, Basın-Yayın ve Turizm Bakanı Server Somuncuoğlu ve Başbakanlık Özel Kalem Müdürü Muzaffer Ersü'nün de bulunduğu 14 kişi hayatını kaybetti.

- AA, arşivlere ulaştı

Anadolu Ajansı 16 Şubat 2013'te yayımladığı haberiyle kazaya ilişkin İngiltere'deki arşivlere ulaştığını kamuoyuna duyurdu.

AA'nın ulaştığı kazaya ilişkin arşiv görüntülerinde uçağın enkazı görülüyor. Bir diğer görüntüde ise hastaneden taburcu olan Menderes, doktorlara ve hemşirelere teşekkür ediyor. Kazanın hemen ardından Newdigate köyünde Menderes'e evini açan Margaret ve Anthony Bailey çiftinin evini de ziyaret ederken görülen Menderes, çifte teşekkür ederek onları Türkiye'ye tatile davet ediyor.

- Kaza, İngiliz gazetelerinin manşetlerinde

Feci kaza, Türkiye'nin yanı sıra İngiltere gündeminin de ilk sırasına oturdu. Kazanın gerçekleştiği 17 Şubat'tan bir gün sonra dönemin İngiliz gazetelerinin hemen hepsinin manşetlerinde, Menderes'in hafif yaralanarak kurtulduğu ancak aralarında AA'nın şehit genel müdürü Arzık'ın da bulunduğu 14 kişinin hayatını kaybettiği uçak kazası yer aldı.

AA'nın British Library'ya bağlı gazete arşivlerinde yaptığı araştırma sonucu elde ettiği 18 Şubat 1959 tarihli ulusal gazetelerin çoğunun manşetinde, uçak kazası haberi ile Menderes'in fotoğrafları bulunuyor.

Daily Mail gazetesi kazayı "Menderes Mucizesi" manşetiyle verirken, Daily Herald gazetesi "Barış uçağında dehşet", Manchester Guardian gazetesi "Menderes uçak kazasından sağ kurtuldu", Daily Telegraph gazetesi "Menderes kazadan sağ kurtuldu", Daily Mirror gazetesi ise "Uçak kazasında 12 kişi ölürken, Türk Başbakanı kurtuldu" başlıklarıyla duyurdu.

Londra'daki Kıbrıs konferansına gelirken ormanlık bir alana uçağı düşen Menderes'in sağ kurtulduğunu vurgulayan gazeteler, sayfalarında, uçağın enkazından ve itfaiye ekiplerinin enkaz aramasından fotoğraflara da yer verdi. Yoğun sisin etkili olduğunu belirten dönemin İngiliz gazeteleri, haberlerinde ilginç detaylara dikkati çekti.

Daily Mail gazetesi, Menderes'in, kaza olduktan hemen sonra olay yerine giden kişilere, "Ben Türkiye'nin Başbakanıyım. İçeride başkaları da var. Lütfen onlara yardım edin" dediğini aktardı.

- "Kazadan kurtuldu ama iki yıl sonra idam edildi"

Menderes'i taşıyan uçağın Londra yakınlarındaki kazası, İngiltere'de bazı tarih kitaplarına da konu oldu. Tarihçi yazar John Callcut'un kaleme aldığı ve 2002 yılında yayımlanan "Newdigate'in Kitabı" adlı Newdigate köyünün tarihinin anlatıldığı kitapta yazar, uçak kazasına da değindi.

Kitabının üç sayfasını kazaya ayıran ve kazadan fotoğraflara da yer veren Callcut, "Menderes kazadan sağ kurtuldu ama iki yıl sonra asılarak idam edildi" ifadesini kullandı.

Uçak kazasında ölenlerin cenazeleri, 22 Şubat 1959 günü Türkiye'ye gönderilirken, Londra'nın güney batısındaki Brookwood Türk Hava Şehitliği'nde, üzerinde kazada hayatını kaybedenlerin isimlerinin yazılı olduğu bir anıt bulunuyor.